Mệt mỏi vì viết mã lặp đi lặp lại, khó hiểu code cũ, mất thời gian viết test case? Cùng CentriX khám phá 8 cách lập trình viên có thể sử dụng ChatGPT để tiết kiệm thời gian, tối ưu công việc và nâng cao chất lượng phần mềm.
Trong kỷ nguyên của trí tuệ nhân tạo, ChatGPT không chỉ là một chatbot thông thường. Đối với lập trình viên, nó đang trở thành một trợ lý đắc lực trong mọi giai đoạn phát triển phần mềm — từ lựa chọn công nghệ, viết mã, kiểm thử đến tài liệu hóa dự án.
Theo khảo sát từ Stack Overflow năm 2023, hơn 40% lập trình viên chuyên nghiệp sử dụng AI trong quá trình phát triển phần mềm. Với sự bùng nổ của mô hình ngôn ngữ lớn, ChatGPT giúp bạn tiết kiệm hàng giờ mỗi tuần, đồng thời cải thiện hiệu quả làm việc.
Dưới đây là 8 cách lập trình viên có thể khai thác sức mạnh của ChatGPT để nâng cao hiệu suất làm việc.
1. Chọn tech stack dễ dàng hơn với ChatGPT
Chuyện muôn thuở của dân lập trình
Bắt đầu một dự án mới, việc chọn tech stack phù hợp luôn là một thử thách lớn. Bạn phải cân nhắc giữa hàng loạt lựa chọn: ngôn ngữ nào? framework nào? cơ sở dữ liệu nào? Liệu nó có dễ mở rộng, được cộng đồng hỗ trợ tốt không?
Trước đây, bạn có thể mất vài ngày hoặc cả tuần để tìm hiểu và so sánh. Nhưng với ChatGPT, mọi thứ dễ dàng hơn rất nhiều.
ChatGPT giúp bạn ra quyết định thông minh
Chỉ cần cung cấp một vài thông tin như:
- Dự án bạn định xây là gì (web, app, game…)
- Một vài công nghệ bạn đang phân vân
Sau đó, bạn có thể yêu cầu ChatGPT:
- So sánh ưu – nhược điểm giữa các công nghệ đó
- Đề xuất tech stack phù hợp nhất cho mục tiêu dự án
- Thậm chí tạo luôn một PoC mẫu để bạn test thử
📌 Kết quả: Bạn tiết kiệm được rất nhiều thời gian và có được quyết định dựa trên logic thay vì cảm tính.
Xem thêm: Tài khoản ChatGPT Plus dùng chung
2. Tạo boilerplate code trong vài giây
Bạn có đang viết lại cùng một đoạn code mỗi dự án?
Mỗi khi bắt đầu một dự án mới, bạn có thể phải viết đi viết lại cùng một phần cấu trúc: khởi tạo Express server, tạo cấu trúc thư mục, thêm middleware quen thuộc…
Việc này không khó, nhưng rất tốn thời gian và gây nhàm chán.
Hãy để ChatGPT lo phần nhàm chán đó
Thay vì gõ lại từ đầu, bạn chỉ cần nói:
“Tạo mã khởi tạo cho một dự án Express với dotenv, CORS, và route cơ bản”
ChatGPT sẽ trả lại cho bạn:
- File cấu hình server.js hoặc app.ts
- Cấu trúc thư mục hợp lý
- Thậm chí cả các đoạn middleware mẫu
📌 Tiết kiệm được hàng giờ mỗi tuần nếu bạn thường xuyên tạo project mới.
3. Hiểu nhanh code lạ hoặc mã legacy
Đọc code người khác viết — nỗi sợ chung
Đối với lập trình viên, không gì khiến bạn mất tinh thần hơn việc phải bảo trì một đoạn mã được viết từ 2–3 năm trước, không có comment, người viết đã nghỉ việc, và logic thì rối rắm.
Bạn có thể phải ngồi phân tích từng dòng, chạy debug, hỏi đồng nghiệp – tất cả chỉ để hiểu “cái này làm gì vậy?”
ChatGPT đóng vai người bạn “dịch mã”
Bạn chỉ cần:
- Copy đoạn code cần hiểu
- Paste vào ChatGPT và hỏi: “Giải thích đoạn mã này đang làm gì?”
ChatGPT sẽ phân tích theo từng bước, sử dụng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu. Nó còn giúp bạn:
- Tóm tắt chức năng chính
- Chỉ ra điểm cần tối ưu
- Thậm chí gợi ý refactor nếu bạn muốn
📌 Kết quả: Bạn tiết kiệm hàng giờ đọc hiểu và có thể làm việc với mã cũ một cách hiệu quả hơn.
xem thêm: 7 cách sử dụng chatgpt thông minh
4. Hợp tác với ChatGPT để xây dựng thuật toán
Tình huống:
Bạn cần viết thuật toán tìm kiếm nhanh hoặc xử lý dữ liệu phức tạp.
Giải pháp:
- Mô tả yêu cầu: “Cần tìm kiếm gần đúng trên danh sách người dùng”
- ChatGPT đề xuất: trie tree, Levenshtein distance, hoặc dùng fuzzy search
Sau đó, ChatGPT giải thích ưu – nhược điểm và cung cấp mã ví dụ.
➡️ Ứng dụng tốt: Khi viết giải pháp thi đấu, thuật toán nâng cao hoặc hệ thống recommendation.
5. Tạo biểu thức Regex phức tạp
Vấn đề:
Regex rất khó viết đúng và dễ gây lỗi, đặc biệt với những định dạng như:
- CMND/CCCD Việt Nam
- Số điện thoại di động
- Email theo chuẩn công ty
Cách dùng:
- Yêu cầu: “Regex kiểm tra CCCD có 12 số”
- ChatGPT trả kết quả gần như ngay lập tức, chính xác và giải thích rõ từng thành phần.
📌 Hiệu quả: Giảm từ 30 phút viết xuống 10 giây.
6. Tối ưu và refactor code trước khi gửi review
Code sạch = review nhanh
Viết code đúng là một chuyện. Viết code dễ đọc, dễ hiểu và dễ bảo trì lại là chuyện khác. Đó là lý do mỗi lần gửi pull request, bạn phải mất hàng giờ để sửa theo góp ý của reviewer.
Nhưng với ChatGPT, bạn có thể tự review trước và cải thiện chất lượng code ngay từ đầu.
Cách làm rất đơn giản
Bạn paste đoạn code và hỏi:
“Refactor đoạn code này cho dễ đọc hơn”
“Tối ưu đoạn useEffect sau theo chuẩn clean code”
ChatGPT sẽ giúp bạn:
- Tách nhỏ function
- Đặt tên biến hợp lý
- Loại bỏ đoạn mã dư thừa
- Sắp xếp lại luồng xử lý logic
📌 Lợi ích rõ rệt: Tiết kiệm 30–50% thời gian chỉnh sửa sau khi được review, nâng cao chất lượng dự án.
7. Tạo test case dễ dàng với độ phủ cao
Đừng để việc viết test làm bạn nản chí
Viết unit test là phần không thể thiếu nếu bạn muốn đảm bảo chất lượng phần mềm. Nhưng viết đủ test để đạt được code coverage 80–100% luôn là thử thách.
Bạn phải nghĩ ra đủ case, cover hết if/else, các edge case phức tạp… Điều này thường ngốn rất nhiều thời gian.
ChatGPT có thể viết test thay bạn
Chỉ cần gửi hàm cần test, ví dụ:
plaintext
Sao chépChỉnh sửa
function calculateDiscount(price, isMember) {
…
}
Và hỏi:
“Viết test case bằng Jest cho hàm trên, đảm bảo cover toàn bộ logic”
Ngay lập tức, ChatGPT sẽ:
- Phân tích các nhánh logic
- Tạo test cho từng điều kiện cụ thể
- Đề xuất test cho tình huống đặc biệt như price = 0, null, NaN, v.v.
📌 Theo khảo sát của JetBrains năm 2023, việc viết test chiếm tới 20% thời gian phát triển. ChatGPT có thể giúp bạn cắt giảm phần lớn khối lượng này, trong khi vẫn đảm bảo chất lượng phần mềm.
8. Viết tài liệu code tự động
Tại sao cần tài liệu?
- Giúp đồng đội hiểu nhanh logic
- Tăng hiệu quả onboarding
- IDE hiển thị thông tin chính xác khi gợi ý hàm
Cách dùng:
- Gửi đoạn code/hàm cần mô tả
- Hỏi: “Viết JSDoc cho hàm dưới đây”
ChatGPT sẽ tạo comment theo chuẩn, có thể mở rộng nếu bạn yêu cầu chi tiết hơn.
📌 Lưu ý: Bạn có thể dùng chuẩn docstring cho Python, Java hoặc JavaScript.
9. Lưu ý khi sử dụng ChatGPT cho lập trình
Kiểm tra lại kết quả
- Luôn test lại đầu ra
- Kiểm tra logic và hiệu suất
Tuân thủ chính sách bảo mật
- Không đưa mã nhạy cảm nếu dùng bản miễn phí
- Sử dụng bản ChatGPT Team hoặc Enterprise trong môi trường doanh nghiệp
AI là trợ lý, không phải người thay thế
- ChatGPT không thay tư duy lập trình
- Sử dụng nó để tăng tốc, không lệ thuộc hoàn toàn
Kết luận
ChatGPT không thay thế lập trình viên — nó giúp lập trình viên giỏi hơn, nhanh hơn, chính xác hơn. Nếu bạn đang tìm cách để tiết kiệm thời gian, viết code tốt hơn và tăng hiệu suất nhóm, hãy bắt đầu thử nghiệm ngay hôm nay.
Xem thêm: 12 cách kiếm tiền bằng chatgpt
