Bạn lo lắng bài viết hoặc bài luận có thể bị nghi ngờ do dùng ChatGPT? Bài viết này của CentriX giúp bạn kiểm tra văn bản có dùng ChatGPT một cách chính xác, với công cụ và mẹo đơn giản, tránh rủi ro nghiêm trọng trong học tập và công việc.
Vì sao cần phát hiện nội dung do ChatGPT tạo ra?
Sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo, đặc biệt là các mô hình ngôn ngữ lớn như ChatGPT, đã khiến việc viết nội dung trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, điều này cũng mang lại không ít rắc rối.
Những hậu quả nếu không phát hiện kịp
Tại các trường đại học ở Anh, một nghiên cứu của BBC chỉ ra rằng hơn 50% sinh viên đã dùng AI trong quá trình viết bài. Nếu không phát hiện được, hệ thống giáo dục sẽ gặp khó khăn trong việc đánh giá chính xác năng lực sinh viên, gây bất công cho những người học thật sự.
Trong môi trường doanh nghiệp, việc ứng viên dùng ChatGPT để viết thư xin việc hoặc bài kiểm tra có thể dẫn đến việc tuyển sai người, ảnh hưởng đến hiệu suất đội nhóm.
ChatGPT viết quá giống người: khó nhận biết bằng mắt thường
ChatGPT được huấn luyện từ hàng tỷ văn bản trên internet, khiến cách diễn đạt rất tự nhiên. Đôi khi, ngay cả các nhà ngôn ngữ học cũng khó nhận ra đâu là văn bản của người và đâu là do AI tạo ra.
Nguyên lý hoạt động của các công cụ phát hiện AI
Các công cụ phát hiện nội dung AI dựa trên những chỉ số ngôn ngữ học để đưa ra kết luận. Hai trong số các chỉ số phổ biến nhất là:
Phân tích độ “perplexity” và “burstiness”
- Perplexity: Độ phức tạp ngữ nghĩa của văn bản. Văn bản AI thường có perplexity thấp do quá “gọn gàng” và thiếu sự ngẫu nhiên.
- Burstiness: Sự xen kẽ giữa các câu ngắn và dài. Người thật thường viết có cảm xúc, ngắt nhịp linh hoạt hơn so với AI.
So sánh văn phong, cú pháp và cấu trúc logic
Các công cụ còn phân tích các mẫu ngữ pháp, việc lặp lại từ, cách triển khai luận điểm và độ mạch lạc bất thường của văn bản để xác định khả năng là AI.
Xem thêm: Tài khoản ChatGPT Plus dùng chung
Top công cụ kiểm tra văn bản có dùng ChatGPT tốt nhất
Dưới đây là 4 công cụ phát hiện nội dung AI phổ biến, được sử dụng rộng rãi trong môi trường giáo dục và doanh nghiệp.
GPTZero: Công cụ phổ biến cho giáo viên và nhà trường
GPTZero do Edward Tian phát triển – sinh viên Princeton kết hợp giữa ngành Khoa học Máy tính và Báo chí.
- Miễn phí: kiểm tra tối đa 5.000 ký tự/lần.
- Thu phí: từ $8.33/tháng cho 150.000 từ.
- Chỉ số phân tích: perplexity và burstiness.
- Cảnh báo: GPTZero khuyến nghị không nên xử phạt học sinh chỉ dựa vào kết quả phát hiện AI.
Writer AI Content Detector: Đơn giản, trực quan
Là công cụ phát hiện do chính nền tảng viết bằng AI Writer phát triển.
- Giao diện đơn giản, hiển thị tỷ lệ phần trăm nội dung là người viết hay AI.
- Miễn phí với giới hạn 5.000 từ.
- Điểm mạnh: dễ dùng, nhanh chóng.
- Điểm yếu: không phân tích sâu, dễ nhầm lẫn AI là người và ngược lại.
ZeroGPT: Công cụ miễn phí, độ chính xác cao
ZeroGPT tuyên bố có độ chính xác đến 98%, cho phép người dùng nhập đến 15.000 ký tự/lần.
- Miễn phí & gói trả phí: bắt đầu từ $7.99/tháng.
- Hiển thị kết quả chi tiết: AI/GPT Generated, Mixed signals, Human written,…
- Công nghệ DeepAnalyse độc quyền.
Originality.ai: Hướng tới doanh nghiệp và nhà sáng tạo nội dung
Originality.ai được nhiều blogger và doanh nghiệp ưa chuộng nhờ tính chuyên sâu.
- Độ chính xác tự xưng: 99%
- Dùng thử 750 từ miễn phí
- Gói chuyên nghiệp: từ $12.95/tháng cho 2.000 credits.
- Đặc biệt hữu ích với người viết SEO, copywriter.
Các mẹo nhận biết văn bản AI không dùng công cụ
Nếu bạn không muốn dùng công cụ, vẫn có cách để phán đoán thủ công.
Câu văn đều, thiếu cảm xúc, ít lỗi chính tả
AI thường viết “quá sạch”, không mắc lỗi chính tả, cấu trúc rất đều, khiến nội dung trở nên… nhạt.
Sử dụng kiến thức “giả tạo”, ví dụ không thực tế
ChatGPT có thể “tưởng tượng” ví dụ nghe có vẻ hợp lý nhưng thực tế lại vô lý hoặc sai sự thật.
Thường thiếu nguồn trích dẫn đáng tin cậy
Một điểm yếu của AI là hiếm khi chèn link nguồn rõ ràng, thường nói chung chung như “theo một nghiên cứu gần đây…”
Các công cụ kiểm tra AI có chính xác tuyệt đối không?
Các trường hợp “hiểu lầm” người viết thật
Một sinh viên đại học tại Mỹ từng bị Turnitin gán 55% khả năng AI viết, dù toàn bộ bài làm do chính tay họ viết. Đây là ví dụ điển hình cho false positive – khi công cụ phát hiện sai.
ChatGPT đang ngày càng khó phát hiện hơn
Mô hình GPT-4 có khả năng tạo văn bản với phong cách người thật đến mức vượt qua nhiều công cụ phát hiện cũ. Thực tế, chính OpenAI đã đóng cửa công cụ AI Classifier vì… độ chính xác thấp.
xem thêm: cách sử dụng chatgpt hiệu quả hơn
Làm gì nếu bị cáo buộc sai là dùng ChatGPT?
Hướng xử lý với giáo viên/nhà trường
- Yêu cầu được biết rõ công cụ nào đã được sử dụng.
- Giải thích quy trình bạn viết: từ ý tưởng, dàn bài đến bản nháp.
- Cung cấp phiên bản Word có lịch sử chỉnh sửa (Track Changes).
Ghi lại quy trình viết để bảo vệ bản thân
Hãy lưu lại:
- Lịch sử trình duyệt (khi tra cứu tài liệu).
- File Google Docs với timestamp rõ ràng.
- Email gửi bài hoặc phần mềm hỗ trợ chỉnh sửa.
Cách sử dụng ChatGPT đúng cách mà không bị phát hiện
Dùng ChatGPT để gợi ý ý tưởng, không sao chép toàn bộ
Bạn có thể dùng ChatGPT để hỏi:
“Gợi ý giúp mình dàn ý cho bài luận về tác động của AI tới giáo dục”
Sau đó, tự triển khai viết, tránh copy toàn văn đoạn trả lời.
Dùng AI để kiểm tra lỗi, cải thiện đoạn viết cá nhân
Đưa đoạn văn của bạn vào ChatGPT và yêu cầu:
“Giúp mình cải thiện đoạn này theo phong cách học thuật và tự nhiên hơn”.
Kết hợp sửa theo ý riêng để bài viết vẫn giữ tính cá nhân.
Kết luận: Dùng ChatGPT thông minh – Không lo hậu quả
ChatGPT là công cụ tuyệt vời nếu bạn sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, việc phát hiện nội dung AI ngày càng phức tạp và dễ gây hiểu lầm. Việc sử dụng các công cụ như GPTZero, ZeroGPT, hay Originality.ai là rất hữu ích nhưng không thể thay thế đánh giá con người.Hãy coi ChatGPT như một trợ lý thông minh, không phải người viết thay bạn. Khi viết bài luận, nội dung website hay email công việc, giữ nguyên giá trị con người luôn là yếu tố cốt lõi.
